Ekonomi
EYT’siz erken emeklilik tablosu netleşti! O tarihlere dikkat
Emeklilik için yasalarda bulunan şartlar sorgulanan konular arasında yer alıyor. EYT düzenlemesinin yasalaşması sonrasında erken emeklilik için aranan şartlar yeniden gündeme geldi. Türkiye’de SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sistemleri üzerinden emekli olunabiliyor. EYT imkanından yararlanamayan vatandaşlar erken emeklilik için aranan şartları sorgulamayı sürdürüyor. İşte, EYT olmadan emeklilik için aranan şartlar!
EYT düzenlemesinin detaylarının belli olmasının ardından Meclis’te onaylanarak yasalaştı. Düzenleme sonrasında prim gün sayısında eksik olan vatandaşlar tamamlama telaşına düştü. EYT’de şartlar tek tak açıklandı. Yasalarımızda erken emeklilik için bazı detaylar bulunuyor. 2000-2008 yılları arasında sigortalı olanlar için de emeklilik fırsatı bulunuyor. 1999 yılından sonra sigortalı olan kişiler için, üç ayrı olanak bulunuyor. Bu süreçte kısmi ve malulen emeklilik için şartlar araştırılan konular arasında yer alıyor. İşte, erken emeklilik için şartlar ve detaylar!
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girdi.EYT kapsamında emeklilik başvuruları alınırken, EYT’yi kaçıranlar için erken emeklilik yolu gözüktü.Bazı şartları yerine getirenlere erken emeklilik imkânı sunuluyor. Memurlar, 1 Ekim 2008 sonrasında erken emeklilik hakkından yararlanmaya başladı.
Kanuna göre 2008 yılından önce sigortalı olmuş ve en az yüzde 40 raporu olanlar ile en az yüzde 40 doğuştan engelli olan memurlar 5400 prim günü (15 yıl) ödemiş olmak şartıyla erken emekli olabiliyor.Memurun engellilik oranı yüzde 49’un altındaysa en az 18 yıllık sigortalılık ve 4680 gün primleri olmak şartıyla yine yaşa takılmadan emekli olabiliyor.
ENGELLİLERDE ERKEN EMEKLİLİK İMKÂNI
Engellilik oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar en az 16 yıldan beri sigortalı olurlarsa 4320 gün prime sahip olmaları durumunda yaşa takılmadan emeklilik hakkı kazanıyor.
Memurlara yönelik sonradan gerçekleşen engellilik halinde erken emeklilik fırsatı sunuluyor.
Bu durumda engel oranı 40-49 arasında olanlara 6 bin 480 prim (18 yıl) ödemek kaydıyla emeklilik hakkı doğuyor.
Memurlara yönelik sonradan gerçekleşen engellilik halinde erken emeklilik fırsatı sunuluyor.
Bu durumda engel oranı 40-49 arasında olanlara 6 bin 480 prim (18 yıl) ödemek kaydıyla emeklilik hakkı doğuyor.
Engel oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar, en az 5 bin 760 (16 yıl) prim ödediği takdirde emeklilik hakkına kavuşuyor.
Örnekle açıklamak gerekirse 2 Temmuz 1976 doğumlu Suat Bey ilk kez 1992 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Suat Bey’in yüzde 40 engelli olmasıyla birlikte toplamda 3 bin 680 gün primi bulunuyor.
ÖRNEK ERKEN EMEKLİLİK HESAPLAMASI
Suat Bey engelli raporuyla vergi dairesine başvurarak vergi indirimine sahip oldu.
Suat Bey 25 yıl sigortalılık, 5 bin 600 prim günü ve 53 yaş şartını karşılıyor.
Çalışıp primini doldurursa emekli olacağı tarih 2 Temmuz 2029 olacak. Ancak Suat Bey yüzde 40 vergi indirimi avantajını kullanarak emeklilik tarihini erkene çekebiliyor.
İşe giriş tarihine göre 16 yıl ve 3 bin 760 prim günü tamamlaması gerekiyor. Suat Bey 16 yıl şartını 2010’da tamamlayıp 80 gün daha prim eksiğini kapatıp emekli olma imkanına sahip oluyor. Böylelikle 2029 yılında değil 2015 yılında tam 14 yıl daha erken emekli olabiliyor.
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN PRİM VE YIL ŞARTI VAR
SGK’nin ilgili yasaları, memur yani Emekli Sandığı (4/c) mensupları ve Bağ-Kurlular (4/b) malulen emekliliği 1 Ekim 2008 sonrasında mümkün hale getirdi.
Bu kapsamda yasa, doğuştan malullüğü olanlar ile sonradan malullüğü olanlara prim ve yıl esasından ayırdı.Bu kapsamda en az yüzde 40 doğuştan engelli raporu olan vatandaşlar 5 bin 400 prim yani 15 yıl çalışma şartı ile malulen emekli olabiliyorken, yüzde 49 engeli bulunan vatandaşlar için bu süre 18 yıl ve 4 bin 680 prim; yüzde 50 ile 59 engeli olan vatandaşlar için ise bu süre 16 yıl ve 4 bin 320 prim olarak belirlendi.
MART’TA EMEKLİLİK BAŞVURU YAPANLAR ÇİFTE ÖDEME ALACAK
Milyonlarca sigortalı için EYT yasasından emekli olabilmek için başvurmaya devam ediyor. Mart ayı içinde başvuru yapıp Nisan’dan itibaren maaş hesaplanmasını isteyen EYT’liler acele ediyor. Böylece Nisan’da ödenecek olan Ramazan Bayramı ikramiyesini de hak etmiş olarak çifte ödeme alacak.
RAMAZAN BAYRAMI İKRAMİYESİ NE ZAMAN ÖDENECEK?
Emekli Ramazan Bayramı ikramiyesi genelde bayramdan önceki hafta ödeniyor. Dolayısıyla bu tarihten önce emeklilik hakkı elde etmiş ve maaşı bağlanmış olanlar ikramiye ödemesi de alacak.
2023 yılında Ramazan Bayramı 21 Nisan-23 Nisan arasında idrak edilecek.EYT’lilerin önemli bir kısmının çalışıyor olması onlar açısından işten çıkış bildirgesinin verilmesini de gerektiriyor. Bu noktada işten ayrılıp emekli olacak EYT’liler açısından hem kıdem tazminatı hem de izin hakları açısından bazı detaylar önem kazanıyor.Yasalarımız işten kendi isteği ile ayrılanlar için kıdem tazminatı hakkının doğmadığına hükmediyor. Ancak bunun bazı istisnaları da var. 1475 sayılı yasanın yürürlükteki 14. maddesine göre emekli olmak için ayrılmak kıdem tazminatını gerektiriyor. Burada sigortalı kendi isteği ile ayrılmasına rağmen tazminat alabiliyor.
EYT’li çalışanlar açısından burada üç durum ortaya çıkıyor.
1- İşten ayrılıp artık emeklilik hayatı yaşamak
2- İşten ayrılıp tazminatını alıp yeni bir işyerinde veya aynı işyerinde yeni sözleşmeyle çalışmaya başlamak
3- İşten ayrılıp tazminat almadan tüm haklarıyla aynı işyerinde çalışmaya devam etmek.
İşten ayrılıp emeklilik hayatı yaşamak isteyenler eğer son işyerlerinde en az 1 yıl çalışmışlarsa tazminatlarını alıp ayrılıyorlar. Burada kıdem tazminatı, kullanılmayan izinlerin ücreti ve diğer alacaklar ödeniyor.
İşten ayrılıp yeniden sözleşmeyle çalışacaklar için ise aynı şekilde kıdem tazminatı ve diğer alacaklar ödeniyor. Yeni sözleşme ile kıdemi sıfırdan yeniden başlatılıyor.
Üçüncü durumda ise sigortalılar aynı işyerinde ara vermeden tüm haklarıyla devam edebiliyor. Burada herhangi bir ödeme yapılmıyor ve sigortalı için kıdem, izin gibi hakları saklı kalıyor ve aynen devam ediyor.
KIDEM TAZMİNATI HESABINA DİKKAT
Kıdem tazminatı alacak EYT’liler açısından özellikle alacakları miktarın hesabında ‘giydirilmiş ücret’ kavramı öne çıkıyor. Yine 1475 sayılı yasanın 14. maddesinde kıdem tazminatının son brüt ücret üzerinden ödeneceği belirtiliyor. Buna göre kişinin çalıştığı süre son brüt ücret ile çarpılarak kıdem tazminatı hesaplanıyor.
Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesiliyor ve tek seferde taksite bölünmeden ödeniyor. Taksite bölmek ancak işçinin rızası ile olabiliyor. Burada brüt ücretin belirlenmesi sadece alınan maaş ile olmuyor.
Çalışana yıl içinde verilen tüm ödemeler tazminat hesabında kullanılıyor. Bu detayı çok sigortalı bilmediği için daha düşük tazminat alabiliyor.
O yüzden eğer yıl içinde size düzenli olarak ödenen, ikramiye, kasa tazminatı, yemek parası, giyecek parası gibi ödemeler varsa bunları brüt ücrete ekletebilirsiniz.
Burada ödemelerin düzenli olması ve nakit olarak yapılması gerekiyor. Bu yüzden düzenli olmadıkları için mesai, ya da başarıdan dolayı ödenen primler bu hesaba katılamıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 75 milyon 826 bin liralık tarımsal destekleme ödemelerinin bugün çiftçilerin hesaplarına aktarılacağını bildirdi.Bakanlığın Twitter hesabından yapılan paylaşımda, “75 milyon 826 bin liralık destekleme ödemesi bugün çiftçilerimizin hesaplarına aktarılıyor.” ifadesi kullanıldı.
Paylaşımda yer alan bilgiye göre, söz konusu destek tutarları, hayvan hastalıkları tazminatında 50 milyon 646 bin 602 lira, hububat-baklagil dane mısırda 10 milyon 779 bin 586 lira, yağlı tohum bitkilerde 12 milyon 172 bin 545 lira, toprak analizinde 1 milyon 33 bin 480 lira, anaç koyun keçide 686 bin 300 lira ve mazot gübrede 507 bin 487 lira olarak belirlendi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki emeklilerin aylıkları ile Kurban Bayramı ikramiyelerinin 17-23 Haziran’da ödeneceğini bildirdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, emekli aylıkları ve bayram ikramiyelerinin hesaplara yatacağı tarihler belli oldu.
Buna göre, SSK kapsamında gelir/aylık alanlardan ödeme günü 17, 18 olanlara 17 Haziran’da, ödeme günü 19, 20 olanlara 18 Haziran’da, ödeme günü 21, 22 olanlara 19 Haziran’da, 23, 24 olanlara 20 Haziran’da ve 25, 26 olanlara 21 Haziran’da ödeme yapılacak.
Bağ-Kur kapsamında gelir/aylık alanlara 22 Haziran’da, Emekli Sandığı kapsamında aylık alanlara ise 23 Haziran’da aylık ve ikramiyeleri ödenecek.
Bu kapsamda 14,4 milyon emeklinin hesabına toplam 25,7 milyar lira tutarında bayram ikramiyesi aktarılacak.
Altın fiyatlarındaki yükseliş trendi son dakika itibarı ile devam ediyor. Fed’in fazi açıklaması ile birlikte altın fiyatlarında panik ya da kar satışı gerçekleşse de uzmanlar yatırımcıları uyardı. Vatandaşların, sabırla beklemesi tavsiye edilirken, gram altın fiyatlarından bin 850-2 bin 100 seviyelerine doğru bir ön görü olduğu ifade edildi. İşte güncel gram, tam, yarım ve cumhuriyet altını fiyatları…
Altın fiyatları düşecek mi? Fed’in faizleri artırmayıp sabit tutmasının ardından binlerce yatırımcı bu sorunun yanıtını arıyor. Son dakika güncel altın fiyatlarında geri çekilme olsa da bunun kar ya da panik satışından kaynaklandığı ifade ediliyor. Uzmanlar, altının yıl içinde çıkışını sürdüreceği görüşünde. Peki 15 Temmuz Perşembe altın fiyatları ne kadar? İşte haberin detayları…
Trabzon Kuyumcular ve Saatçiler Odası Başkanı Ali Yazıcı, bu günlerde altında yaşanan hareketliliğe dikkat çekerek “Özellikle yatırım tarafından bakılınca ani fiyat hareketleri oluyor. 50-100 TL gramajda yükselme veya düşme olunca vatandaş tedirgin oluyor. Yatırımcılara çağrımız, sabırla metanetle beklesinler” dedi.
Yatırımcıların panik havasında olmaması ve bekleme tavsiyesinde bulunan Yazıcı, “Seçimler bitti artık düğünlerin çok olduğu ve Arap turizmin hareketli olduğu bir döneme girdik. Kuyumcular olarak hazırlıklarımızı yaptık yaz sezonuna hazırız. Umarım bundan sonra işlerimiz hareketli geçecek diye beklentimiz var. Ancak fiyatların çok hareketli olması vatandaşı biraz beklemeye doğru ittiğini görmekteyiz. Özellikle yatırım tarafından bakılınca ani bir hareket oluyor yani, 50-100 TL gramajda yükselme veya düşme olunca vatandaş tedirgin oluyor. Yatırımcılara çağrımız, sabırla metanetle beklesinler. Çünkü altın uzun vade bekletildiğinde mutlaka en karlı yatırım aracı. Yatırımcı panik havasında olmasınlar mutlak surette beklesinler ve uzun vadede yüzde 30-50 gibi rakamlarda değer kazanacaktır. Global piyasalara bakılınca uluslararası özellikle FED’in açıklamaları Amerika’daki işsizlik oranları beklenen enflasyon rakamları dünya piyasalarında bu hareketliliği ön görüyor. Umarım inşallah sıcak savaş olmaz. Savaşın olması durumunda merkez bankaları düzeyinde altının rezervlerini artırıma doğru gidiyor. Haliyle ne kadar talep varsa o ürün her zaman artış sağlar” dedi.
“GRAM ALTIN FİYATLARINDA BİN 850-2 BİN 100 SEVİYELERİNE DOĞRU BİR ÖN GÖRÜMÜZ VAR”
Altının yıl içinde çıkışını sürdüreceğini ve 2 bin 100 seviyelerini göreceğini tahmin ettiklerini belirten Yazıcı, “Vatandaş bize, dolar mı alalım? altın mı? diye soruyor. Altın almak her zaman avantajlı çünkü dolar Onsx TL karşılığı altın fiyatı çıkar ama dolar tek başına hareket eder. Altın iki taraflı hareket eder. O yüzden vatandaşımıza, yatırımcıya tavsiyem mutlak suretle altın alarak kenarda bekletsinler. Bu sürecin sonucunda Ons’un değerini nasıl tahmin ediyorsunuz dersen; piyasaların vermiş olduğu tepkiyle beraber 2 bin 300 sevilerinde bekliyoruz Ons’u önümüzdeki yıllarda. Belki bu çok kısa vadede de olabilir bu. Doların da 28 TL olması halinde altının da buradaki karşılığı bin 850-2 bin 100 seviyelerinde en kısa sürede olabilecek ön görümüz var” diye konuştu.
Kuyumculardan Zekeriya Tonyalı da Arap turistlerin en çok altın takıyı tercih ettiğini belirterek “Bu sene beklentilerimiz biraz üst seviyede daha iyi olacak diye temenni ediyoruz. Altın yatırım aracı olarak görülmeli. Meslekte yaklaşık 35 yılımı doldurdum bu zamana kadar Alman’a, İngiliz’e altın sattığımı hatırlamıyorum. Araplar, hasır bilezikten tutun da altın takıların her türlüsünü alıyorlar. Arap turistler şimdiden gelmeye başladılar” şeklinde konuştu.
15 HAZİRAN SON DAKİKA ALTIN FİYATLARI
GRAM ALTIN NE KADAR?
Altının gram bugün bin 469 liradan geri alınırken aynı dakikalarda satış fiyatı ise bin 470 lirada bulunuyor.
ÇEYREK ALTIN NE KADAR, KAÇ TL?
Çeyrek altın 15 Haziran 2023 Perşembe günü 2 bin 376 liradan geri alınırken, hafta içi satış fiyatı ise 2 bin 425 lirada konumlanmış durumda.
CUMHURİYET ALTINI KAÇ LİRA?
Yüksek miktarda alım yapanların tercihlerinden olan cumhuriyet altını ise bugün 9 bin 992 liradan geri alınırken, 10 bin 2 liradan da satışa sunuluyor.
Kadirov, Wagner’e karşı Putin’e desteğini ilan etti
İstanbul Barosu: LGBT Aile ve kamu düzeni için büyük bir tehdit
