Sağlık
Yeni bulunan Alzheimer ilacı hastalığın ilerlemesini üçte bir yavaşlatıyor
Yeni bulunan bir ilacın Alzheimer tedavisinde kısmi başarı sağladığı ve hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı bildirildi.
BBC’nin haberine göre, ABD’nin Eli Lilly firmasının bulduğu “donameab” adlı ilaç, Alzheimer’in ilerlemesini üçte bir yavaşlatıyor.
“Donameab”, hastalığı yavaşlattığı kanıtlanan “lecanemab” ile aynı prensiple çalışıyor ve her iki ilaç da vücudun virüslere karşı korumasını sağlayan antikorlardan oluşuyor. Bu ilaçlar beyinden beta amiloid adı verilen ve Alzheimer’e yol açan bir proteini temizlemek için tasarlandı.
Amiloid, beyin hücreleri arasında birikerek Alzheimer’in belirtisi olan iletkenliği engelleyen plakları oluşturuyor.
Birleşik Krallık Ulusal Nöroloji ve Nöroşirürji Hastanesi Bilişsel Hastalıklar Kliniği direktörü Dr. Cath Mummery, “Alzheimer hastalığının tedavisini bulmak için onlarca yıldır devam eden savaş değişiyor. Artık Alzheimer hastalığı olan birini palyatif ve destekleyici bakım yerine uzun vadeli hastalık yönetimi ile tedavi etmeyi ve bu tedaviyi sürdürmeyi gerçekçi bir şekilde umabileceğimiz hastalık modifikasyonu dönemine giriyoruz.” dedi.
İlacı kullanan kişilerin bir bölümü araç kullanma ve hobiler gibi günlük yaşam aktivitelerine geri döndü
Eli Lilly’nin bulduğu ilaç denemelerinin tüm detayları henüz yayınlanmadı ancak önemli bulgular elde edildi.
İlaç denemelerine Alzheimer başlangıç düzeyinde 1734 hasta katıldı, deneklere beyindeki ayırt edici plaklar kaybolana kadar aylık dozlar halinde “Donameab” verildi.
Hastaların genelinde hastalığın ilerlemesi yüzde 29 azalırken, doktorların tedaviye cevap verebileceğini düşündüğü deneklerde ise ilerleme yüzde 35 azaldı.
İlacın verildiği kişiler güncel olayları tartışabilme, araba kullanabilme veya hobilerini sürdürebilme gibi günlük yaşam aktivitelerine geri döndü.
Öte yandan deneklerin üçte birinde ilacın yan etkisi olarak beyinde ödem görüldüğü kaydedildi.
Bu ödem hastaların büyük bir bölümünde sadece beyin taramalarında tespit edilebilecek kadar düşükken hastaların yüzde 1,6’sında ödemin tehlikeli seviyelere ulaştığı, iki hastanın bu nedenle öldüğü, bir hastanın ise ödem nedeniyle ölmüş olabileceği vurgulandı.
Eli Lilly Grubu, Nörobilim Alanı Araştırma ve Geliştirme Başkan Yardımcısı Dr. Mark Mintun, “Donanemab”ın sağlayabileceği potansiyel klinik faydalar bizi cesaretlendiriyor, ancak ölümcül hastalıklara yönelik birçok etkili tedavi gibi ciddi ve yaşamı tehdit edebilecek riskler de var.” ifadelerini kullandı.
Firma ilacın hastanelerde kullanılmasına yönelik izinlerin alınması amacıyla önümüzdeki aylarda işlemlere başlanacağını bildirdi.
Bristol Üniversitesi’nden Dr Liz Coulthard, ilacın “önemli yan etkilerine” sahip olması ve uzun vadeli testlere gereksinim duymasına rağmen Alzheimer hastalarının daha uzun süre iyi yaşamasına yardımcı olabileceğini” kaydetti.
Bununla birlikte, bu türdeki ilaçların sadece hastalığın en erken evrelerinde, beyin çok fazla hasar görmeden işe yarayabileceğine işaret ediliyor.
Türk Dermatoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ertan Yılmaz, “Sahte güneş koruyucuları kalıcı hasarlara neden olabiliyor, o kimyasallar ciltte lekelenmelere yol açabiliyor. Daha önemlisi koruyuculukları yok, alerji riskleri çok fazla.” dedi.
Akdeniz Üniversitesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Deri ve Zührevi Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yılmaz, güneşin hayatın kaynağı olduğunu ancak yoğun geldiği dönemlerde yanıklar, kanser riski başta olmak üzere birçok soruna yol açabildiğini söyledi.
Açık tenli ve renkli gözlü insanların güneş ışınlarından daha fazla etkilendiğine dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:
“Güneşten korunmak için mümkün olduğunca şapka takmayı, uzun kollu giyinmeyi öneriyoruz. Güneşe karşı aşırı duyarlılığı varsa, çabuk yanıyorsa, deri kanseri öyküsü varsa özellikle bebeklerde mümkün olduğu kadar güneşin yoğun olduğu saat 10.00-16.00 arasında dışarı çıkmamalarını, çıkmak zorunda kalanlar için güneş koruyucu krem kullanmalarını öneriyoruz. Güneş koruyucu kremlerde 30 faktör yeterli olmaktadır. 30 faktörün üzerindekiler arasında etkinlik açısından çok büyük bir fark yoktur. Bazı kimyasalların biraz daha artışı anlamına geliyor. Güneş kremi kullanılacaksa etkisi yarım saat sonra başlayacaktır ve 2,5 saatte bitecektir. ‘Güneş kremini sabah sürdüm akşama kadar korunuyorum’ diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz, boşuna kimyasal alıyorsunuz.”
“Markası belli olmayan veya taklit ürünlerden kaçının”
Yılmaz, güneş kreminin 2-2,5 saat arayla yeniden sürülmesi gerektiğini hatırlatarak, satın alırken dikkatli olmak gerektiğinin altını çizdi.
Ucuz ürünlerden şüphe edilmesini öneren Yılmaz, şöyle konuştu:
“300 liralık bir ürün pazardan ya da güvenilir olmayan bir siteden çok ucuza alınmışsa bir sıkıntı vardır. Gerçek güneş koruyucu değil, hatta tam tersine sağlığımızı tehlikeye atabilecek birçok kimyasal içeriyor olabilir. İçerisinde ağır metaller, kimyasallar ve alerji riski olabilir. Deri kanserlerini tetikleyebilir. ‘Güneş kremi kullanıyorum nasıl olsa’ diyerek dışarıda cesur davranıp, deri kırışıklığı, lekeler ya da kanser gelişimi dahil birçok hastalığa davetiye çıkaracaktır. O nedenle markası belli olmayan ya da taklit ürünlerden kaçınmalarını öneriyorum. Sahte güneş koruyucuları ciltte kalıcı hasarlara neden olabiliyor, o kimyasallar ciltte lekelenmelere yol açabiliyor. Daha önemlisi koruyuculukları yok, alerji riskleri çok fazla, onlardan kaçınmaları gerekiyor.”
Türkiye’deki deri tipinde yüksek koruyuculara gerek olmadığına işaret eden Yılmaz, 30 ile 50 faktör arasındaki güneş kremlerinin sadece yüzde 2’lik koruyuculuk farkı olduğunu bildirdi.
Güneş yanıklarına yoğurt, salça, diş macunu sürmek sakıncalı
Yılmaz, güneş yanıklarının ciddi bir tablo olduğunu belirterek, “Güneş koruyucu kullanmadan uzun süre açıkta kalınmışsa özellikle sırtta çok ciddi su toplamalar, kızarıklıklar olabilir. Böyle durumlarda yoğurt, salça ya da diş macunu gibi ürünler sürmek enfeksiyon riskini artıracak, kalıcı iz ve leke riskine neden olacaktır. Onun için hekime görünmeli. Eğer görünemiyorsa iki saatte bir üç doz halinde aspirin alınmasını, kortizonlu losyonlar, kremler kullanmasını öneriyoruz.” ifadesini kullandı.
Bronzlaşmaya çalışmak deri kanserlerine davetiye çıkarıyor
Aspirinin ağrıyı ve kızarıklığı baskılamada rahatlatıcı etkiye sahip olduğunu anlatan Yılmaz, bronzlaşmaya çalışmanın da deri kanserlerine davetiye çıkardığını vurguladı.
Almanya’da hükümetin gelecekte ilaç tedarikinde yaşanabilecek darboğazları önlemeyi amaçlayan yasası Federal Meclis’ten geçti.
Federal Meclis’te yapılan oylamada “Patent dışı ilaçlarda teslimat darboğazlarıyla mücadele ve çocuk ilaçlarının tedarikini iyileştirme yasası (ALBVVG)” olarak adlandırılan yasa tasarısı hükümeti oluşturan Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) oylarıyla kabul edildi.
Böylelikle, Federal Meclis, hükümetin ilaç tedarik sorunlarıyla mücadelede tedbirler alması konusunda yolu açtı.
Yeni yasa, ilaçta sabit fiyatlar, indirim anlaşmaları ve çocuk ilaçlarının tedariki alanında yapısal önlemler getiriyor.
Yasaya göre, ilaç şirketleri belirli ilaç ve antibiyotiklerde en az 6 aylık stok bulundurma zorunda olacak.
Çocuklar için ilaçların yetersiz olduğu durumlarda eczaneler diğer üreticilerin aktif bileşenlerini daha kolay dağıtabilecek. Çocuk ilaçları için sabit fiyat ve indirim anlaşmaları kaldırılacak.
Avrupa’da üretilen antibiyotikler tercih edilecek ve kıtada yeniden daha fazla antibiyotik ilaç üretilmesi için kamu teşvikleri sağlanacak.
Almanya’da Kovid-19 pandemisiyle başlayan tedarik zincirindeki aksaklıkların neden olduğu ilaç sıkıntısı eleştirilere neden oluyordu.
Almanya Sağlık Bakanı Karl Lauterbach söz konusu yasa taslağını nisan ayında açıklamıştı.
Lauterbach, aşırı tasarrufun son birkaç yılda Almanya’da patentsiz ilaç arzını önemli ölçüde kötüleştirdiğini belirterek, Almanya’nın ilaç satış pazarı ve üretim yeri olarak yeniden daha cazip hale gelmesi gerektiğini vurguladı.
Alman Federal İlaç ve Tıbbi Cihazlar Enstitüsü (BfArM) geçen yıl Almanya’da tedarik sıkıntısı yaşanan 299 ilacın listesini internet sitesinde yayımlamıştı.
BfArM’ye göre tedarik darboğazının nedeni Çin ve Hindistan gibi ülkelerden gelen teslimatların yetersizliğiydi.
Avrupa’da maliyet nedeniyle uzun yıllardır ilaç üretimi azalmıştı.
Almanya’da eksik olan ilaçlar arasında antibiyotikler, diyabet ilaçları, kanser ilaçları, bağışıklık sistemiyle ilgili ilaçlar ve ağrı kesiciler yer alıyordu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kurban Bayramı tatili boyunca acil durumlara en kısa sürede müdahale etmek amacıyla çevre yolu bağlantı noktalarında sağlık ekiplerinin görev başında bulunacağını bildirdi.
Koca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “9 günlük Kurban Bayramı tatili boyunca İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere, ülke genelinde çevre yolu bağlantı noktalarında acil durumlara en kısa sürede müdahale etmek amacıyla helikopter ve acil yardım ambulansları, UMKE timleri ve motorize ekiplerimizle biz görev başındayız. Kaza riskine karşı lütfen dikkatli olun. İyi bayramlar.” ifadelerini kullandı.
Tatil süresince İstanbul, Ankara ve İzmir’de trafiğin yoğun olduğu noktalarda da tedbir alınacağını belirten Bakan Koca, görev başındaki sağlık ekiplerinin görüntülerini paylaştı.
Kadirov, Wagner’e karşı Putin’e desteğini ilan etti
İstanbul Barosu: LGBT Aile ve kamu düzeni için büyük bir tehdit
